Hidrojeller biyolojik algılamalarda, ilaç salınımında ve doku dejenerasyonunda
kullanılmaktadır çünkü:
• Hidrojeller moleküler düzeyde biyolojik etkileşimler için uygun yarı ıslak 3-D
ortamı sağlamaktadırlar.
• Bir çok hidrojel proteinlerin spesifik olmayan adsorbsiyonlarını önleyen (anti
fouling özelliği) inert yüzey oluşturmaktadır.
• Biyolojik moleküller hidrojellerin yapısına kovalent olarak dâhil
olabilmektedirler.
• Hidrojellerin ayarlanabilir mekanik özellikleri yüksektir.
• Hidrojeller, hedefe yapılan external uygulamalar ile (sıcaklık,
elektrik/manyetik alan, ışık ya da küçük (biyo)moleküller gibi) cevap özelliklerini
(şişme/büzüşme ya da çözelti-jel dönüşümü) değiştirecek tasarımların
uygulanmasına olanak sağlamaktadır [2].
Bu alanların dışında yapay kaslarda, mikro vanalar ve mikro akışkanlık
denetleyiciler gibi mikro-elektro-mekanik-sistem (MEMS) aletlerinde
kullanılmaktadır.
Bunlara ek olarak günlük hayatta da çocuk bezleri, sulama ve akıllı pencereler
örnek olarak verilebilmektedir [3].
Rekobinan DNA teknolojisindeki hızlı gelişme, ilerleme ile geniş çeşitliliğe sahip
protein ve peptit ilaçları kanser, kronik hastalıklar ve bulaşıcı hastalıklar gibi
kontrolünün zayıf, güç olduğu hastalıkların tedavisinde kullanılmak üzere geliştirilmeye başlanmıştır. Proteinlerin yüksek moleküler ağırlığı ve hassas
uzaysal yapısından dolayı birleştirilmiş kontrollü salınım teknikleri daha meydan
okuyucudur. Günümüz ilaç taşıyıcı malzemeler arasında hidrojeller, daha eşsiz ve
özellikle hidrofilik makromoleküler ilaçların güçlü salınımı için daha uygun bir
özelliktedir.
Hidrojeller temel yapılarını korurken büyük miktarlardaki su ya da biyolojik sıvıyı
içerilerine çekebilm e özelliğine sahiptirler. Çift bağlı poly(hidroksietil metakrilat)
(PHEMA) hidrojelleri üzerindeki 1960’taki çalışması ile bir öncü olan Witchterle ve
Lim’in ardından, hidrojellere son 10 yıldır biyomalzeme bilimcileri büyük ilgi
göstermektedir. Hidrojeller çevredeki uyarana bağlı olarak jel yapısını değiştirmesi
ile ilaç salınımını kontrol edebilmektedir. Isı hassas hidrojeller çevreleyen sıvının
sıcaklığının değişimine göre şişme ya da büzüşme özelliğinden dolayı farmasötik
alanda önemli bir düzeyde dikkat çekmektedir.
Hidrojeller mükemmel doku uyumu, kullanım kolaylığı ve çözünen geçirgenliği
özellikler ile ilaç salınımı sistemlerinin geliştirilmesine büyük katkı sağlamaktadır.
Isı hassas polimerler, sulu ortamlarda bir düşük ya da yüksek kritik çözelti sıcaklığı
göstermektedirler. Polimerlerin düşük kritik sıcaklık (LCST) gösterdiği durumlarda
bu polimerler LCST’nin altındaki sıcaklık değerlerinde suda çözünür özellik
taşımaktadırlar. Ancak LCST’nin üstündeki sıcaklıklarda ise daha az suda
çözünebilme ya da suda çözünememe özelliğini gösterirler. LCST çözeltinin opak
olmaya başladığı sıcaklıktır.
Jia-You Fang ve arkadaşlarının ısı hassas hidrojellerle yapmış oldukları ilaç
salınımı çalışmalarında poli(N-isopropiakrilamit) (PNIPAAm) polimerine ekledikleri
chitosan ve HA ile sentetik ve doğal polimer karışımı elde ederek PNIPAMMm’in
ısı hassas özelliğinin sağlanmasına yardım ederek aynı zamanda kısmi olarak
biyouyumluluğunu arttırarak biyomedikal uygulamalarını geliştirmişlerdir.
Yüklenmek üzere akut ve kronik ağrı tedavilerinde kullanılan nalbufin seçilmiştir.
Bu çalışmada PNIPAAm, CPN ve CPNHA sulu çözeltilerinin tısıl cevap faz
geçişleri UV/görünür spektrometre kullanılmıştır. Örneklerin 2.0 absorbans değerinden büyük absorbans değeri gösterdikleri sıcaklıklar LCST değeri olarak
alınmıştır
Tolga KARANFİL