MALZEME OLARAK METALLER

Yüksek elektrik ve ısı iletkenliği gösteren elementler sınıfı. Metallerin yaygın bir şekilde kullanılmaları, istenilen şekle getirilebilme ve diğer metallerle karışımlarının kontrol altında tutularak, mukavemet ve diğer özelliklerinin arttırılabilmesindendir. Metallerin sertlik ve mukavemet kabiliyetleri gibi mekanik özelliklerini kontrol için sâdece alaşım yapmak değil, deformasyon ve ısıl-işlem metodları da kullanılır.

En yaygın metaller demir, alüminyum, magnezyum, bakır, çinko, nikel ve kurşundur. Kıymetli metaller olarak da gümüş, altın, platin, palladyum ve iridyum sayılabilir. Metallerin bir diğer grubunu da hafif metaller teşkil eder. Bunlar alüminyum, berilyum, magnezyum ve titandır. Bu metaller, nakliye sanâyiinde, bilhassa uçak yapımında kullanılmasıyla önem kazanırlar. Platin grubu(rutenyum, radyum, palladyum, osmiyum, iridyum, platin) peryodik tablonun VIII. grubunu meydana getirirler. Soy metaller grubunda en çok tanınanlar altın, gümüş, palladyum, platin ve radyum olup, oksitlenmeye (paslanmaya) karşı büyük direnç gösterirler.

Alkali metaller de peryodik tabloda 1-A grubunda gösterilen lityum, sodyum, potasyum, rubidyum ve sezyum olup, yumuşak, düşük erime noktalı ve oksitlenmeleri kolay olan grubu meydana getirirler. Berilyum, magnezyum, kalsiyum, stronsiyum, baryum ve radyum toprak alkali metallerini teşkil ederler. Nâdir toprak metalleri atom numarası 58’den 71’e kadar olan elementlerdir.

Metal yorulması: Makina, yapı ve taşıtlardaki metal parçaların yük etkisiyle zamanla dirençlerinin giderek azalması ve sonunda normal olarak dayanabileceği bir yüke dayanamıyacak hale gelerek gerilimle çatlama veya kırılma göstermeleridir. Metal yorulması bilhassa uçak kazâlarına sebebiyet verdiği için son yıllarda ehemmiyet verilen bir konu oldu. Bilhassa uçak vs. gibi taşıtlarda yorulmaya yol açan gerilimleri azaltacak tasarımlar araştırma konuları olmaya başladı.

Metal püskürtme: Metalik cisimlerin yüzeylerinin erimiş metal püskürtülerek kaplatılmasıdır. Bu maksatla kullanılan âletlere tabanca denir. Kaplama metali tabancaya çubuk, tel veya toz halinde beslenir. Tabancanın memesine doğru gelen metal burada oksi asetilen veya hidrojen gazı aleviyle eritilir. Kaplama metali olarak umumiyetle çelik, tunç, alüminyum ve nikel gibi erime noktası düşük metal veya alaşımlar seçilir. Kaplanacak yüzeyin önceden mekanik olarak temizlenmesi lâzımdır.

Metal elyaf: Metalle kaplanmış plastik veya alüminyum gibi bir metalle kaplanmış çekirdekten meydana gelmiş sun’î elyaftır. Metal elyaflar hafiftir. Çoğu metal elyaf yıkanabilir, düşük sıcaklıkta ütülenebilir ve kuru temizlemede temizlenebilir. Metal elyaf bir takım giysilerde, ev eşyâlarında, sanâyide ise oto döşemelerinde vs. kullanılır.

Metal baskı: Kurşun gibi bir metal levha üstüne oyulan desenden yapılan baskıdır. 15. yüzyıldan beri baskı tekniğinde kullanılmaktadır. 

Özellikleri

1} Metallerin hepsi (cıva elementi hariç) oda koşullarında katıdır.

2} Bütün metaller parlaktır (Metalik parlaklık). Işığı yansıtırlar.

3} Metaller sert ve yumuşak olabilir. Sert olan metal yumuşak olanı çizer.

4} Metaller, tel, levha ve toz haline gelebilir. Metaller esnektir; eğilip bükülebilir.

5} Elektrik ve ısıyı iletir.

6} Soy metaller (altın, platin gibi) dışında diğer metaller havada paslanır.

7} Metaller birbirleriyle bileşik yapmaz. Ancak birbiri içinde eritilerek karıştırılabilirler ve alaşım oluştururlar.

8} İki veya daha çok metal birbiriyle molekül oluşturmaz.

9} Moleküllerin öz kütleleri büyük, erime noktaları yüksektir. Örneğin, demir 1535°C'de erir. Yoğunluğu 7,8 g/cm3'tür.

10} Metaller, daima elektron vererek (+) yüklü iyon (katyon) olmak ister.Çünkü son yörüngelerinde 1,2,3 elektron barındırabilirler.

11} Metallerin çoğuna (Na, Mg, Fe, Zn gibi) asitler etki eder. Bunun sonucunda tuz oluşur ve hidrojen gazı açığa çıkar..