Beyaz Dökme Demir
Beyaz dökme demir döküm ile ilde edilen ,ancak döküm sonunda hızlı bir soğumaya tabi tutulan parçalardır. Beyaza yakın bir renkleri vardır. Son derece serttirler. Sürtünmeye iyi dayanırlar ancak kırılgandırlar. Genellikle küçük parçalardır. Tesisatta sık kullanılır. Kırıldıklarında pütürlü gözenekli bir yapı görünür. Paslanabilen malzemelerdir. Döküm elektrod ile kaynak yapılabilir. Isıyı iyi iletir.
Gri Dökme Demir
Gri dökme demirlerde döküm yöntemiyle imal edilir. Döküm sonrası yavaş bir soğuma söz konusudur. Bu yavaş soğuma dökümü gri dökme demire dönüştürür. Genellikle büyük parçalardır ,eski tip motor blokları en güzel örneklerdendir. Beyaz dökme demirden daha koyu renkli ,daha yumuşaktır. Titreşim sönümlemede en başarılı metallerdendir. Beyaz döküm kadar olmasa da sürtünmeye dayanıklıdır. Kırılgandırlar ancak beyaz döküm kadar değil. Döküm elektrod ile kaynak yapılabilir ancak kaynak çokta sağlam tutmayabilir. Isıyı iyi iletir.
Endüstrüyel Demir
Endüstriyel demirler yapısında %0,1 den düşük karbon bulunan demirlerdir. Karbon oranı %0,1 ila %0,2 arasına geldiğinde demir çelikleşir. Yapısındaki karbon oranına ve imalat sırasında gördüğü ısıl işlemlere göre sertliği ve özellikleri değişmektedir. Kaynak tutarlar. Döküm demirlere nazaran daha esnektirler. Bu nedenle sürtünmeye daha az dayanırken döküm demirler gibi kolay kırılmaz -çatlamazlar. Renkleri koyu gridir ,paslanmaya yatkındırlar. Mıknatıslanırlar. Yani bir malzeme çelik mi demir mi diye tereddüt ederseniz mıknatıs tutmanız yeterlidir. Çeliği mıknatıs çekmez.
Pirinç
Pirinç bakır ve çinko alaşımıdır. Bakır oranına göre rengi sarıdan kızıla döner. %20 den az çinko içeriyorsa kızıl pirinç ,fazlası sarı pirinçtir. Kızıl pirinç korozyona daha iyi dayanır. Diğer metallerden rengi ve sertliği ile ayrılırlar. Sarı pirinçlerin çekme dayanımı daha fazladır. Ayrıca sarı pirinç daha esnektir ,çatlamaya kızıl pirinçten daha dirençlidir.
Çelik
Çelikler çeşitli ısıl ve kimyasal işlemlerle demirin teknik özelliklerinin artırılması ile üretilir. Renkleri açık gridir ,koyulaşan türleri de vardır. Beyaz dökümden ayırmak için pürüzlülüğüne bakın. Çelik pürüzsüzdür ,beyaz döküm taneciklidir. Ayrıca çelikler sesi ile de belli olur. Bir metali çeliğe vurduğunuzda tiz ve uzun bir bir ses çıkarır. Dökümler tok ve kısa bir ses verir. Bir başka yöntemde bir çakı ile çizmektir. Dökümler kolay çizilmez ,keza alaşımlı çelikler çizilmeye direnir. Demir malzemelerse nispeten kolay çizilir. Paslanmaz çeliklerin en büyük özellikleri paslanmamalarıdır. Bu nedenle gıda sektöründe kullanılır. Çeliklerin çok fazla çeşidi vardır. Krom ,nikel , aliminyum alaşımları ,yüzey sertleştirme ,ısıl işlemlere tabi tutulmuş çeşitleri ..vs. Düşük alaşımlı çelikler paslanabilirler. Çelikler kaynak tutan malzemelerdir. Çelik elektrod kullanmak gerekir. Titanyum alaşımları hariç ağır metallerdir.
Alüminyum
Alüminyumun en önemli özelliği hafifliğidir. Renk olarak çeliğe benzese de hafifliği kendini ele verir. Alüminyum yumuşak ve kopmalara meyilli olsa da alaşımları yapı çeliklerinin üç katı çekme mukavemeti gösterebilmektedir. Bu nedenle uçak ve oto sanayiinde çok kullanılırlar. Alaşımlarının paslanmaması gıda sektöründe de yer almasını sağlar. Alüminyum korozyona (aşınmalara) son derece dayanıklıdır. Alüminyum elektriği demirden ve çelikten fazla ,bakırdan az iletir. Alüminyum malzemelerin pek çoğu kaynağa elverişlidir ancak aüminyum elektrod kullanılmalıdır.
Bakır
Bakırın en önemli özelliği iletkenliği (hem ısı hem elektrik) ve korozyona olan direncidir. Lehimle bağlanabilirler. Bakır alaşımlarının mukavemeti -dayanımı çeliklerle alüminyum alaşımları arasındadır. Malum rengi ile kolayca diğer metallerden ayrılır. Bakır karbon ve oksijenle birleşerek yeşile döner . Bu yüzeyde oluşan yeşil tabaka bakırı korozyondan ,paslanmalardan ..vs korur.
Bronz
Bronzlar bakır kalay karışımıdırlar. Halk dilinde tunç olarak bilinir. Kimya endüstrisinde kullanılır ki korozyona direnci çok yüksektir. Berilyum katılarak özellikleri uç noktalara çıkar. Renkleri kendisini ele verir. Sert metallerdir.
Kurşun
Kurşun zehirli olabilecek bir metaldir. Saf kurşun yumuşaktır. Mavimsi gri bir rengi vardır. Gözenekli bir tanecik yapısı vardır. Radyasyonu ve magnetik dalgaları engellemede en başarılı metaldir. Bu nedenle dinlemeyi önlemek için resmi kuruluşlarda kullanılabilmektedir. Ses izolasyonunda son derece başarılıdır. Akü imalatında ,eletrik kablosu yalıtımında ,kimya sanayiinde kullanılır. Lehim telleri yüksek derecede kurşun içerir.
Tolga KARANFİL